Từ ngày 1/7/2025, huyện đảo Lý Sơn chính thức trở thành đặc khu.
Đưa Lý Sơn thành trung tâm du lịch biển đảo
PV: Việc Lý Sơn trở thành Đặc khu là một bước ngoặt lớn. Xin ông cho biết đâu là mục tiêu cốt lõi và đặc biệt nhất mà tỉnh Quảng Ngãi kỳ vọng trong thời gian tới?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Lý Sơn có vị trí chiến lược trên Biển Đông và sở hữu tiềm năng du lịch biển đảo độc đáo, được tỉnh Quảng Ngãi xác định là một trong những khu vực trọng điểm phát triển sau khi sáp nhập với Kon Tum và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp kể từ ngày 1/7/2025. Khi xây dựng định hướng phát triển đặc khu Lý Sơn, tỉnh đặt ra 4 mục tiêu cốt lõi.
-Thứ nhất, đưa Lý Sơn trở thành trung tâm du lịch biển đảo hàng đầu, dựa trên cảnh quan thiên nhiên, văn hóa bản địa và di tích gắn với Hoàng Sa – Trường Sa, để thu hút du khách trong nước và quốc tế. Tỉnh kỳ vọng các cơ chế đặc thù được ban hành sớm, tạo cú hích mạnh mẽ để thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.
-Thứ hai, Lý Sơn không chỉ là trung tâm phát triển kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ chủ quyền biển đảo. Ngoài đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, Lý Sơn sẽ phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá, logistics biển và đặc biệt là công tác bảo vệ quốc phòng – an ninh. Theo quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến 2050 đã xác định rõ định hướng phát triển Lý Sơn thành trung tâm kinh tế biển, du lịch, hài hòa giữa khai thác kinh tế và bảo tồn hệ sinh thái biển.
-Thứ ba, tỉnh kỳ vọng việc vận hành chính quyền 2 cấp ở đặc khu sẽ tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính. Các chính sách đặc thù sẽ giúp Lý Sơn thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng giao thông, đô thị thông minh, dịch vụ công hiện đại, từ đó nâng cao đời sống người dân.
-Thứ tư, tỉnh đặt mục tiêu phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa. Chú trọng bảo tồn các giá trị văn hóa đặc sắc như lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, nghề trồng tỏi, di sản văn hóa ngư dân... đồng thời thúc đẩy mô hình du lịch cộng đồng, du lịch xanh, thân thiện với môi trường, tạo sinh kế lâu dài và ổn định cho người dân.
Đặc biệt, tỉnh kỳ vọng biến Lý Sơn thành một đặc khu kiểu mẫu, hội tụ hài hòa giữa phát triển kinh tế biển, du lịch chất lượng cao và củng cố quốc phòng – an ninh, hướng tới sự phát triển bền vững và hiện đại.
PV: Tỉnh đã có đề xuất gì với Trung ương hay định hướng “mới” để đưa chính sách dành cho đặc khu đi vào thực tiễn, thưa ông?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Tỉnh đang hoàn thiện đề án phát triển Lý Sơn thành trung tâm du lịch biển đảo theo tinh thần Nghị quyết 26-NQ/TW. Trong đó xác định du lịch, kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền là trục phát triển chính.
Để thực hiện hóa các mục tiêu này, thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục kiến nghị Trung ương cho phép áp dụng các chính sách đặc thù đối với đặc khu như hỗ trợ nguồn lực đầu tư công, ưu đãi thuế, đất đai, thu hút đầu tư vào du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, hạ tầng giao thông, kỹ thuật hiện đại, dịch vụ logistics và các mô hình hỗ trợ du lịch đặc thù... đưa Lý Sơn phát triển nhanh, bền vững và xứng tầm là trung tâm kinh tế – du lịch biển đảo của khu vực miền Trung và cả nước
PV: Xin ông cho biết những chính sách đặc thù nào đang được áp dụng tại đặc khu ngay từ những ngày đầu?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Những ngày đầu sau khi chính thức trở thành đặc khu, các chính sách đặc thù dành cho Lý Sơn còn khá hạn chế và đang trong quá trình tiếp tục hoàn thiện. Trước mắt, địa phương tập trung vào kiện toàn và tinh gọn bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền 2 cấp, đồng thời ưu tiên hỗ trợ đầu tư hạ tầng, phát triển kinh tế biển và du lịch biển đảo gắn với đảm bảo an ninh – quốc phòng.
Các chính sách về hỗ trợ nguồn lực, ưu đãi về thuế, đất đai và đầu tư để thu hút các dự án du lịch cao cấp, đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại và các dịch vụ logistics, hỗ trợ du lịch cho đặc khu sẽ được tỉnh nghiên cứu ban hành hoặc kiến nghị Trung ương ban hành trong thời gian đến để sớm đưa các chính sách vào thực tiễn, giúp Lý Sơn khai thác tối đa tiềm năng của mình.
PV: Chính quyền sẽ làm gì để đảm bảo người dân Lý Sơn được hưởng lợi từ chính sách đặc khu, không bị tụt lại phía sau?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Nâng cao đời sống của người dân là ưu tiên xuyên suốt trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2050. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ triển khai đồng bộ nhiều chính sách và giải pháp như: phát triển kinh tế bền vững, tạo việc làm và tăng thu nhập, đầu tư cho giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng và cải thiện điều kiện sống, nâng cao chất lượng y tế và đảm bảo an sinh xã hội.
Đẩy mạnh các ngành tạo thu nhập bền vững như nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch biển đảo và nông nghiệp sạch. Tạo điều kiện để người dân tham gia vào chuỗi giá trị du lịch, gia tăng thu nhập. Đồng thời, đẩy mạnh hỗ trợ khởi nghiệp, nhất là trong lĩnh vực kinh tế số và nông nghiệp công nghệ cao, nhằm mở ra cơ hội phát triển mô hình kinh doanh mới cho người dân địa phương, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Tăng cường đầu tư hạ tầng giáo dục, mở rộng các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn đáp ứng nhu cầu lao động thực tế. Tỉnh cũng sẽ thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của ngành dịch vụ logistics, du lịch cao cấp, xây dựng đô thị thông minh. Việc mở rộng chương trình học bổng cho học sinh nghèo hiếu học, hỗ trợ học phí cho học sinh sẽ được quan tâm thực hiện để nâng cao cơ hội học tập cho người dân tại đặc khu.
Tỉnh đặt mục tiêu đảm bảo 100% hộ dân dùng điện ổn định, có nước sạch, hệ thống thủy lợi, trường học, chợ dân sinh và trạm y tế đạt chuẩn. Nâng cấp Trung tâm Quân dân y kết hợp, bổ sung trang thiết bị, nhân lực, để đảm bảo nhu cầu khám chữa bệnh cho dân và quân đặc khu.
Các chính sách an sinh xã hội cũng sẽ được tăng cường, đặc biệt là thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia, hỗ trợ phát triển sinh kế bền vững, vốn vay ưu đãi và đào tạo nghề cho các hộ nghèo và cận nghèo, đảm bảo mọi người dân đều được thụ hưởng.
Khơi thông điểm nghẽn, nối đất liền với Lý Sơn
PV: Lý Sơn vẫn còn nhiều hạn chế về hạ tầng, nguồn nhân lực và kết nối. Tỉnh nhìn nhận những khó khăn này ra sao và đâu là hướng tháo gỡ?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Về hạ tầng, giao thông nội đảo nhỏ hẹp, hệ thống thủy lợi, cấp nước sạch còn hạn chế, điện lưới có lúc chưa ổn định, hạ tầng xã hội như trường học, trạm y tế, chợ dân sinh còn chật hẹp, chưa đạt chuẩn… Về nhân lực, nhân lực phục vụ hành chính còn tình trạng vừa thừa vừa thiếu, một số vị trí có nhiều người cùng chuyên môn dẫn tới dư thừa cục bộ, trong khi lại thiếu hụt nhân lực công nghệ thông tin cần thiết cho phát triển hạ tầng số.
Lao động trên đảo chủ yếu làm nghề truyền thống, chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành du lịch chuyên nghiệp hay kinh tế biển hiện đại. Nhiều người trẻ sau khi học tập ở đất liền không quay về đảo làm việc do thiếu cơ hội nghề nghiệp, môi trường làm việc, thu nhập còn hạn chế.
Trong thời gian đến, tỉnh sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp hệ thống hạ tầng đồng bộ, bao gồm đường nội đảo, cấp nước sạch, điện tái tạo, xử lý rác, nước thải, trường học, chợ dân sinh, cảng biển... để phục vụ người dân và du khách.
Đồng thời, huy động đa dạng nguồn lực, nhất là xã hội hóa và hợp tác công – tư, thu hút doanh nghiệp cùng đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ, làm nền tảng cho phát triển kinh tế biển đảo, du lịch và nâng cao chất lượng sống của người dân Lý Sơn.
Bên cạnh đó, tỉnh xác định rõ, để Lý Sơn phát triển bền vững, con người chính là trung tâm và động lực then chốt. Vì vậy, cùng với đầu tư phát triển hạ tầng và kinh tế, nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sẽ là trọng tâm lâu dài.
Đặc biệt, rà soát, sắp xếp đội ngũ cán bộ hợp lý, tăng cường nhân sự chuyên môn còn thiếu, đặc biệt là công nghệ thông tin và quản lý đô thị, du lịch. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, liên kết với các trường trong đất liền, ưu tiên ngành nghề sát nhu cầu thực tế.
Khuyến khích người trẻ quay về đảo làm việc, có chính sách hỗ trợ học sinh – sinh viên học ngành phù hợp với định hướng phát triển đảo. Xã hội hóa đào tạo, xây dựng mô hình doanh nghiệp đồng hành đào tạo và sử dụng lao động tại chỗ. Tăng cường chuyển đổi số, đẩy mạnh học trực tuyến, trang bị kỹ năng số cho người dân, đặc biệt là thanh niên và phụ nữ, để hòa nhập với kinh tế hiện đại.
PV: Chủ tịch muốn gửi gắm thông điệp gì đến người dân Lý Sơn trong ngày đầu Đặc khu chính thức vận hành?
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang: Thay mặt lãnh đạo tỉnh, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến toàn thể nhân dân Lý Sơn vì sự đồng thuận, ủng hộ và sẻ chia cùng chính quyền trong suốt quá trình chuyển đổi vừa qua. Chúng tôi hiểu rõ vẫn còn nhiều khó khăn phía trước, về hạ tầng, nguồn nhân lực, cơ chế quản lý và cả sinh kế của bà con. Tỉnh sẽ luôn quan tâm, đồng hành và dành ưu tiên hỗ trợ tối đa để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống người dân, bảo tồn di sản và gìn giữ môi trường biển đảo.
Tuy vậy, trên hết, thành công của đặc khu sẽ phụ thuộc vào chính bà con, những con người nghĩa tình, kiên cường, dám nghĩ dám làm, gắn bó máu thịt với mảnh đất quê hương. Tôi kêu gọi toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân Lý Sơn hãy tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động học hỏi, đổi mới trong tư duy và hành động, cùng nhau xây dựng Lý Sơn thành một đặc khu kiểu mẫu, hội tụ hài hòa giữa phát triển kinh tế biển, du lịch chất lượng cao và củng cố quốc phòng – an ninh, hướng tới sự phát triển bền vững và hiện đại.
Xin cám ơn ông.