 |
| Thuế quan của Mỹ: Một quốc gia châu Âu 'sốc' khi nhận mức thuế gần cao nhất thế giới. (Nguồn: Getty Images) |
Tờ Financial Times đưa tin, người dân Thụy Sỹ thức dậy với tin tức chào ngày Quốc khánh của đất nước (1/8) bằng mức thuế mới của Mỹ chỉ thấp hơn một chút so với các quốc gia có mức thuế cao nhất thế giới, bao gồm Brazil (50%), Syria (41%), Lào và Myanmar (40%).
Thâm hụt thương mại vẫn là vấn đề nổi bật
Trong công bố về các mức thuế quan đối ứng với hàng loạt đối tác trên toàn thế giới, tối 31/7, Tổng thống Donald Trump cho biết, một số quốc gia "đã đồng ý, hoặc sắp đồng ý các cam kết thương mại và an ninh có ý nghĩa với Mỹ", trong khi một số quốc gia khác không tham gia đàm phán hoặc "đã đưa ra các điều khoản mà theo tôi là không đủ để giải quyết sự mất cân bằng trong mối quan hệ thương mại của chúng ta, hoặc không phù hợp về các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia".
| More from WVR |
 Thuế quan của Mỹ: Hạn chót 1/8 đã tới, Tổng thống Trump công bố mức thuế đối ứng mới, mức cao nhất vẫn là 41% |
Vậy Thụy Sỹ đã nằm trong trường hợp nào?
Mặc dù Tổng thống Thụy Sỹ, kiêm Bộ trưởng Tài chính Karin Keller-Sutter cho biết, đến ngày 31/7 bà vẫn chưa thể đạt được thỏa thuận trong cuộc gọi cuối cùng với Tổng thống Mỹ Trump. Tuy nhiên, dựa trên những gì mà hai bên đã tiến hành, chính phủ Thụy Sĩ cho rằng, quyết định áp thuế 39% của Mỹ là "rất đáng tiếc", bất chấp những tiến triển trong các cuộc đàm phán song phương và "lập trường rất xây dựng" của Bern.
Thậm chí đối với một số nhà lập pháp Thụy Sỹ, mức thuế 39% như "một đòn giáng mạnh, không biết phải phản ứng thế nào", khi ít ngày trước đó, họ là một trong những quốc gia hy vọng sẽ sớm đạt được thỏa thuận thương mại với chính quyền của Tổng thống Trump. Mức thuế này cũng "khác biệt đáng kể" so với dự thảo thỏa thuận mà Bern đã phê duyệt vào đầu tháng 7 - được biết là kết quả của nhiều ngày thảo luận với Nhà Trắng.
"Không rõ Washington muốn gì ở chúng tôi", một nhà lập pháp Thụy Sỹ chia sẻ trên tờ Financial Times, đồng thời nói thêm rằng, có thể nói chính phủ đang trong "tình trạng sốc".
Trong khi đó, Phòng Thương mại Thụy Sỹ-Mỹ cho biết, họ “hiểu rằng” vàng và dược phẩm có thể sẽ được loại trừ khỏi danh sách chịu thuế.
Mỹ là đối tác thương mại quan trọng nhất của Thụy Sỹ. Ngành công nghiệp dược phẩm lớn của quốc gia châu Âu này hiện xuất khẩu khoảng 60% sản lượng sang Mỹ. Các tập đoàn dược phẩm hàng đầu là Novartis và Roche đã cam kết đầu tư hàng tỷ USD vào Mỹ trong năm nay. Tuy nhiên, công ty con Genentech của Novartis và Roche tại Mỹ nằm trong số các công ty dược phẩm nhận được thư từ ông Trump, yêu cầu giảm giá thuốc.
Theo so sánh, mức thuế mới 39% khiến Thụy Sỹ trở thành ngoại lệ của châu Âu. Vương quốc Anh đã đàm phán thành công mức thuế 10%, EU đạt được mức 15% cho hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ. Trong khi đó, giống như Thụy Sỹ, Na Uy dù không phải thành viên EU, vẫn đạt được mức thuế 15% (dù chưa hoàn tất thỏa thuận) — tương đương với mức của khối 27 thành viên EU.
Theo các nhà sản xuất Thụy Sỹ, với mức thuế mới của Mỹ tất cả các ngành cơ khí, điện tử và dược phẩm của nước này sẽ bị ảnh hưởng và sẽ gây khó khăn cho nền kinh tế quốc gia, nhất là khi các đối thủ ở châu Âu, Anh và Nhật Bản có mức thuế thấp hơn.
Thụy Sỹ đã quen xử lý "những cơn bão lớn"
Đó không phải là một buổi sáng tốt lành cho các nhà nhập khẩu đồng hồ Thụy Sỹ. Watches of Switzerland, một công ty có trụ sở tại Anh chuyên nhập khẩu đồng hồ xa xỉ vào Anh và Mỹ, đã rơi vào tình thế đặc biệt khó khăn, sau khi Tổng thống Trump công bố mức thuế quan đối ứng 39% với hàng nhập khẩu từ Thụy Sỹ.
Phần lớn các thương hiệu mà Watches of Switzerland đang kinh doanh, đều có trụ sở tại Thụy Sỹ. Họ đang phải đối mặt với nguy cơ chi phí tăng rất mạnh, cổ phiếu của công ty lập tức giảm hơn 7% trên Sàn giao dịch chứng khoán London chỉ sau một đêm.
Ngày 1/8, Tổng thống Thụy Sỹ, kiêm Bộ trưởng Tài chính Karin Keller-Sutter phát biểu trước đám đông đang tụ tập tại sự kiện kỷ niệm lịch sử hơn 700 năm của đất nước rằng, Thụy Sỹ đã quen với việc xử lý "những cơn bão lớn", họ sẽ tìm ra giải pháp.
Tuy nhiên, trong các bình luận với giới truyền thông, bà cũng cho biết, sẽ "rất khó" để đưa ra thêm nhượng bộ cho Nhà Trắng và rằng Bern đã cam kết đầu tư hàng tỷ USD vào Mỹ.
Các thông tin mới này càng làm tăng thêm cảm giác bất an đối với công chúng khi chưa biết đất nước của họ đã phải "đánh đổi" những gì? Thụy Sỹ, quốc gia xuất khẩu dược phẩm lớn, đã đạt được 88,4 tỷ USD thương mại hai chiều với Mỹ vào năm 2024. Kim loại quý và đồng hồ xa xỉ là hàng hóa chính trong xuất khẩu của Thụy Sỹ sang Mỹ.
Và như Tổng thống Karin Keller-Sutter cho biết trên X, trong cuộc nói chuyện với Tổng thống Trump vào cuối ngày 31/7 và chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng, đối với ông ấy "thâm hụt thương mại vẫn là một vấn đề ưu tiên". Và theo cách hiểu của ông Trump Mỹ đang mất 40 tỷ, hoặc gần 40 tỷ USD mỗi năm, do Thụy Sỹ gây ra.
Trong khi đó, một thông tin từ một quan chức chính phủ Mỹ cho biết, Bern đã từ chối đưa ra “những nhượng bộ có ý nghĩa”, bằng cách dỡ bỏ các rào cản thương mại. Và rằng, Thụy Sỹ là một trong những quốc gia giàu có và thu nhập cao nhất thế giới, vì thế không thể mong đợi Mỹ chấp nhận mối quan hệ thương mại một chiều.
Giáo sư Simon J. Evenett thuộc Trường kinh doanh IMD ở Lausanne, nhận định, “lý do hợp lý nhất cho việc này là thặng dư thương mại của Thụy Sỹ với Mỹ đã tăng vọt trong năm 2024”. Gs. Simon phân tích, năm ngoái, thặng dư thương mại hàng hóa của Thụy Sỹ với Mỹ đã tăng tới 56% so với năm 2023. Trong khi đó, mức thuế quan ban đầu là 31% mà Mỹ công bố được tính toán dựa trên số liệu năm 2023”, ông nói thêm.
Năm 2024, Thụy Sỹ đã xuất khẩu 60,9 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ, chủ yếu gồm dược phẩm, thiết bị y tế, cà phê, đồng hồ và vàng. Riêng vàng - mặt hàng xuất khẩu lớn nhất - chiếm 11,5 tỷ USD trong tổng giá trị xuất khẩu.
Giống như hàng chục quốc gia khác, Thụy Sỹ chỉ còn ít thời gian để đàm phán với Washington trước khi các mức thuế mới chính thức có hiệu lực vào tuần tới (7/8). Chính phủ nước này cho biết, họ đang "tiếp tục tìm kiếm một giải pháp nhằm đạt được thỏa thuận với Mỹ, phù hợp với luật pháp và các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế".
Hiện trong nước, ngay cả các đảng chính trị vốn thường rất thận trọng tại Thụy Sỹ cũng phải lên án mạnh mẽ động thái "tấn công thuế" quan từ Nhà Trắng. Đảng Tự do cho rằng, "với quyết định này, Washington đã kết thúc mối quan hệ tuyệt vời kéo dài hàng thập kỷ với đất nước chúng ta, cũng như toàn bộ hệ thống thương mại tự do".
Từ phía Mỹ, Ngoại trưởng Marco Rubio đã gửi tới Bern một thông điệp tích cực vào ngày 1/8 - Chào mừng quốc khánh Thụy Sĩ và nói rằng, Washington "trân trọng mối quan hệ bền chặt và ổn định với Thụy Sỹ".
Giới quan sát cho rằng mức thuế quan mới "không phải là hồi kết của câu chuyện". Stephen Brown, Phó giám đốc phụ trách kinh tế Bắc Mỹ của Capital Economics, cho rằng, "chuỗi thông báo thuế quan sẽ tiếp tục ngay cả sau thông báo ngày 31/7, đây khó có thể là kết quả cuối cùng, vì dường như một số quốc gia khác vẫn sẽ đạt được những thỏa thuận riêng". Và Thụy Sỹ cũng vậy.
