TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'

Tính đến thời điểm hiện tại, cả nước đã có 20/63 tỉnh, thành phố đạt được tiêu chí không còn nhà tạm, nhà dột nát. Theo số liệu cập nhật đến hết ngày 31/5/2025 trên hệ thống phần mềm báo cáo của các địa phương, cả nước đã hỗ trợ xóa bỏ 203.048 căn nhà tạm, nhà dột nát. Trong đó, đã có 138.671 căn hoàn thành và 64.377 căn đang trong quá trình khởi công hoặc xây dựng dở dang.

Những kết quả đạt được không chỉ phản ánh rõ nét nỗ lực của các địa phương trong việc cải thiện điều kiện nhà ở cho người dân, mà còn minh chứng cho tinh thần đoàn kết, sự đồng lòng và trách nhiệm chung của toàn xã hội trong thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo và thúc đẩy phát triển bền vững trên phạm vi toàn quốc.

Hôm nay (3/6), Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm "Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường" để thấy rõ hơn ý nghĩa và khối công việc khổng lồ đã thực hiện trong suốt thời gian vừa qua.

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 1.

Các vị khách mời tham dự Tọa đàm là đại diện các Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp đã làm rất tốt việc xóa nhà tạm, nhà dột nát.

- Thứ trưởng Nông Thị Hà, Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Ủy viên Ban chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước

- Bà Võ Thị Minh Sinh – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Phó trưởng Ban Chỉ đạo tỉnh Nghệ An về xóa nhà tạm, dột nát tỉnh Nghệ An

- Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Chánh văn phòng, Bộ Công an

- Đại tá Đào Xuân Vũ, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel).

Thưa Thứ trưởng Nông Thị Hà, sau 80 năm ngày thành lập nước, 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 40 năm đổi mới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có quyết sách xóa toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc để đồng bào có thể thụ hưởng thành quả của cách mạng, của đổi mới. Bà nhìn nhận thế nào về quyết định đầy nhân văn này?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 2.

Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà: Như chúng ta biết, Đảng, Nhà nước ta đã xác định không có mục tiêu nào khác là bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc, chủ quyền của đất nước và mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân. Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 "xoá bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu". Trong công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ luôn nỗ lực, quyết liệt triển khai các biện pháp để thúc đẩy giảm nghèo nhanh và bền vững. Tuy nhiên, tại thời điểm tháng 3/2024 trên cả nước còn khoảng trên 300.000 hộ sống trong những ngôi nhà tạm, nhà dột nát, nhiều hộ gia đình không có nơi ở.

Trước thực tế đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh: Năm 2025 là năm kỷ niệm 95 năm thành lập Đảng, 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, chuẩn bị kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh, không thể để người dân không có chỗ ở hoặc ở trong nhà tạm, nhà dột nát.

Với quyết tâm sớm hiện thực hoá mong muốn mang lại mái ấm tình thương cho người nghèo, người yếu thế và hiện thực hóa chủ trương tại Nghị quyết 42 của Đảng, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo, phát động phong trào thi đua chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025 với phương châm "không để ai bị bỏ lại phía sau", phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng, chủ động, linh hoạt, sáng tạo và bằng phương pháp, cách tiếp cận phù hợp, cách làm đột phá "thần tốc, thần tốc hơn nữa", quyết tâm phấn đấu đạt được mục tiêu này vào cuối năm 2025, về đích sớm trước 5 năm so với mục tiêu đề ra.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc tích cực và đạt được các kết quả thiết thực. Từ khi phát động Chương trình đến nay, trên cả nước đã hỗ trợ hơn 125.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo; hơn 26.300 căn nhà đối với hộ người có công và hơn 51.400 căn nhà từ các chương trình mục tiêu quốc gia.

Việc khánh thành, khởi công các công trình trong thời gian qua đã tạo động lực, truyền cảm hứng, tạo phong trào, xu thế, khí thế thi đua sôi nổi rộng khắp trong các cấp, ngành, địa phương, trong cộng đồng doanh nghiệp và tầng lớp nhân dân. Mỗi căn nhà là một món quà, một tình thương, mái ấm ý nghĩa, thể hiện trách nhiệm, tình đồng chí, nghĩa đồng bào, sự sẻ chia, yêu thương của cả cộng đồng, thể hiện niềm tin, sự phấn khởi của nhân dân, tình yêu thương của các tầng lớp nhân dân, nhất là người nghèo, người yếu thế, đồng bào vùng đặc biệt khó khăn.

Việc này cũng hiện thực hóa chủ trương của Đảng, đường lối của Nhà nước, thể hiện mục tiêu, bản chất tốt đẹp, ưu việt của chế độ ta, của Đảng ta với tư tưởng "Dân là gốc"; "Đảng không có mục đích nào khác là đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân"; "không để ai bị bỏ lại phía sau"; phát triển kinh tế - xã hội phải gắn với bảo đảm công bằng, tiến bộ và an sinh xã hội; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; khẳng định những giá trị văn hóa và truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc: Đền ơn, đáp nghĩa, tương thân tương ái, thương người như thể thương thân, lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều...; khơi dậy và củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kêu gọi sự vào cuộc, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị với tinh thần "mỗi người góp một tay, mỗi nhà san sẻ một phần", "ai có gì giúp nấy, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít, ai có công giúp công, ai có của giúp của". Đồng thời cũng thể hiện sự chủ động, tích cực, sáng tạo, linh hoạt triển khai tổ chức thực hiện của tất cả các bộ, ngành, địa phương nhằm giúp người dân "an cư lạc nghiệp", từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững với quan điểm: "Đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm đã thực hiện phải có kết quả cụ thể".

Với những tinh thần như vậy, tôi cho rằng đây là một quyết sách đúng đắn và hiệu quả trong thời gian vừa qua.

Thưa các vị khách mời, để có kết quả ngày hôm nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, thực chất để thúc đẩy chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Các vị khách mời đánh giá thế nào về chương trình cũng như hành động sâu sát của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong thời gian qua? Nguyên nhân nào để chúng ta có được kết quả ngày hôm nay?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 3.

Bà Võ Thị Minh Sinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, Phó trưởng Ban Chỉ đạo về xóa nhà tạm, dột nát tỉnh Nghệ An: Có thể nói rằng, chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát của Chính phủ và các hành động của Chính phủ thời gian qua rất ráo riết, quyết liệt. Đây là chương trình không chỉ mang lại mái ấm cho những hộ yếu thế, hộ có nhu cầu về nhà ở, mà còn mở ra chốn bình yên, một nơi để trở về và an cư lạc nghiệp. Từ đó, các hộ nghèo yên tâm tập trung lao động, tăng gia sản xuất, từng bước vươn lên thoát nghèo.

Chương trình này không chỉ là chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước mà còn là tiếng gọi từ sâu thẳm trái tim mỗi người, thể hiện tinh thần đoàn kết, truyền thống quý báu của dân tộc về tình yêu thương đùm bọc, đồng thời lan toả sự đoàn kết mạnh mẽ, gắn kết trong cộng đồng và giảm khoảng cách giàu nghèo, đảm bảo an sinh xã hội. Điều này cũng góp phần phát triển kinh tế xã hội và kêu gọi đầu tư phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Với tư cách là một người từng làm về hoạt động này từ thời gian đầu, tôi có 16 chữ tặng chương trình này, đó là "gieo hạt yêu thương, ươm mầm hy vọng, gặt hái niềm tin, kiến tạo tương lai". Đến nay, chúng ta không chỉ gặt hái niềm tin, mà niềm tin của nhân dân, nhất là hộ nghèo, ngày càng được nâng cao. Đó là điều mà chúng ta đã đạt được.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Chánh văn phòng Bộ Công an: Lực lượng công an nhân dân có góc nhìn khá kỹ và gắn chặt với cuộc sống của cơ sở. Trước đây, khi nắm tình hình ở địa bàn cơ sở, nhất là vùng sâu, vùng xa, chúng tôi thấy rằng, có một bộ phận đồng bào, các hộ dân, đặc biệt là vùng hẻo lánh, vùng xa, thiếu thốn, đặc biệt là thiếu nhà ở, hoặc nhà ở dột nát, xuống cấp, không thể ở được. Nó tạo ra bối cảnh sống ở vùng nông thôn hẻo lánh rất thiếu thốn, từ đó dẫn đến tình trạng di cư tự do từ Tây Bắc vào Tây Nguyên. Bên cạnh đó, bị thế lực phản động và tội phạm chống phá lôi kéo vào hành trình phạm tội như vận chuyển ma tuý qua biên giới, vận chuyển ma tuý từ đầu cung đến đầu cầu… nguy cơ này là rất lớn đối với an ninh trật tự.

Thứ hai, với nhiệm vụ đảm bảo an ninh nông thôn, an ninh biên giới, chúng tôi thấy đến mùa mưa bão, nhất là vùng có nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét…, một bộ phận không nhỏ các hộ gia đình có nhà cửa thiếu kiên cố, tạm bợ, dột nát, nguy cơ rất cao, tác động trực tiếp đến an toàn cuộc sống của người dân. Cùng với các tổ công tác đặc biệt, trong các đợt mưa lũ ở vùng Tây Bắc, Tây Nghệ An, chúng tôi thấy, với thiên tai biến đổi trong một cơn bão hoặc đợt lũ kéo dài, số lượng hộ gia đình ở địa bàn bất ổn bị tác động sâu sắc. Tình hình này phản ánh những khó khăn trong cuộc sống, kéo đồng bào tụt lại phía sau. Để khắc phục được thì việc đầu tiên là phải giúp đồng bào có ngôi nhà kiên cố, ổn định, thực sự là nơi để các hộ gia đình phát triển kinh tế xã hội, học tập và để trở về. Cũng từ góc nhìn của lực lượng Công an trong việc bảo đảm an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội, chúng tôi thấy rằng Chương trình xóa nhà tạm, xóa nhà dột nát như các khách mời đã nói rất kỹ, các đồng chí đã nhìn ở các góc độ, đấy là nghĩa đồng bào, tình dân tộc, thấm đẫm trong suốt chiều dài giữ nước và dựng nước của chúng ta. Cho đến nay, 80 năm độc lập, chúng ta vẫn hun đúc và phát triển tinh thần ấy, khẳng định bản chất tốt đẹp cũng như giá trị nhân ái mang lại của chế độ. Việc tổ chức làm nhà trên mọi miền Tổ quốc, lực lượng Công an nhân dân chúng tôi chỉ là một trong những thành tố nhỏ bé cùng cả hệ thống chính trị vào cuộc, còn có sự đóng góp rất lớn của các Bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp.

Những bàn tay rất ấm, những trái tim rất yêu thương, chúng ta đã tạo dựng những nếp nhà. Những ngôi nhà kiên cố thời gian vừa qua đã tặng cho đồng bào thực sự là điểm tựa để giúp cho mỗi người dân, mỗi hộ gia đình kiên định bám đất, bám làng và là điểm tựa cho lực lượng Công an nhân dân giữ vững an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Đặc biệt là phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương có những bước tiến rất dài và rất bền vững. Ví dụ như Sơn La, Lai Châu, Nghệ An… những miền đất mà bước chân của lực lượng Công an nhân dân chúng tôi đã đi qua, trao tặng, để lại cho đồng bào, các hộ dân những ngôi nhà tuy không lớn nhưng có lẽ là đủ 3 cứng "mái cứng, tường cứng, nền cứng". Có lẽ 3 cứng đấy cũng là tấm lòng cách mạng cứng rắn, một lòng đi theo Đảng, cứng rắn xây dựng một xã hội Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình một cách vững chãi và và kiên cường.

Đại tá Đào Xuân Vũ, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel): Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) là một doanh nghiệp nhà nước. Chúng tôi hoạt động đa lĩnh vực và trên phạm vi toàn quốc. Đặc biệt, chúng tôi hoạt động cả các vùng sâu, vùng xa và biên giới hải đảo. Do vậy chúng tôi rất chia sẻ với ý kiến của Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên vì chúng tôi được tiếp cận với đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, chúng tôi thấu hiểu nỗi khổ, nỗi khó khăn của đồng bào khi mà mùa mưa bão đến. Chúng tôi đánh giá Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát là một chương trình có ý nghĩa nhân văn cao cả. Thực sự chúng ta xây dựng các ngôi nhà kiên cố để cho bà con vùng sâu, vùng xa, người nghèo không có điều kiện xây dựng có mái ấm để duy trì cuộc sống và sinh hoạt.

Trong thời gian vừa qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng đã thực sự điều hành chương trình này rất quyết liệt và triệt để, đã huy động được mọi nguồn lực chính trị-xã hội và các doanh nghiệp trong nước, ngoài nước và người dân tham gia vào Chương trình. Báo cáo vừa rồi cho thấy, tiến độ triển khai của Chương trình đạt kết quả rất tốt và mục tiêu đến cuối năm 2025 chúng sẽ hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dồn nát cho người dân. Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội sau khi có chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của Bộ Quốc phòng cũng đã vào cuộc một cách nhanh chóng, quyết liệt, triệt để; huy động mọi nguồn lực của Tập đoàn để tham gia vào Chương trình với kết quả tốt nhất.

Trong công cuộc xóa nhà tạm, dột nát, lực lượng công an đã thực sự để lại những dấu ấn tốt đẹp. Là một trong những bộ ngành đi đầu trong chương trình xóa nhà tạm, dột nát. Xin Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên cho biết khối lượng công việc, cách thức triển khai để Bộ có kết quả rất khả quan hiện nay?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 4.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên: Đối với việc triển khai xây dựng nhà để tặng cho đồng bào ở các vùng trọng điểm, sau này ở tất cả các địa bàn, theo phong trào thi đua mà Thủ tướng Chính phủ đã kêu gọi, lực lượng Công an nhân dân chúng tôi tổ chức thực hiện từ những năm 2017- 2019. Lúc đó, đồng chí Bộ trưởng của chúng tôi (bây giờ là Tổng Bí thư Tô Lâm) đã trực tiếp chỉ đạo một số chuyên án về ma tuý qua biên giới ở Điện Biên. Với việc đánh giá rất kỹ lưỡng ở các địa bàn, đặc biệt là địa bàn cài răng lược vốn là địa bàn trọng điểm của tội phạm ma tuý và là địa bàn có sự di dân tự do, trọng điểm là các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, đồng chí Bộ trưởng có ý kiến chỉ đạo, tất cả các lực lượng nghiệp vụ bên cạnh đấu tranh, trấn áp tội phạm ở vùng này thì đồng thời rà soát, đánh giá, điều tra cơ bản tình hình an sinh xã hội, đặc biệt là đời sống của đồng bào tại địa phương. Với địa bàn cài răng lược tội phạm ma tuý thẩm lậu qua biên giới, cũng như địa bàn "da báo" xen kẽ giữa đồng bào an cư với đồng bào di dân tự do, mặc dù được chăm lo, tổ chức các phương thức sản xuất kinh doanh, đồng bào cũng vẫn rất khó khăn. Đặc biệt số hộ dân bị tội phạm ma tuý lôi kéo, dù trực tiếp tham gia đường dây vận chuyển ma tuý qua biên giới nhưng cuộc sống, đời đống của các hộ dân vẫn còn nhiều khó khăn. Đặc biệt là vấn đề nhà ở, chỗ ở, có những hộ gia đình không có nhà, xây dựng lán, trại và ở ngay nương rẫy. Do đó, đồng chí Bộ trưởng đã có ý kiến chỉ đạo trực tiếp các lực lượng nghiệp vụ khẩn trương nghiên cứu nhà mẫu. Chúng tôi có 4 mẫu nhà với tiêu chí nền cứng, nhà cứng, mái cứng. Yêu cầu của đồng chí Bộ trưởng lúc bấy giờ là phải sản xuất, tổ chức xây dựng rất nhanh.

Từ năm 2017 - 2019, đặc biệt đối với địa bàn các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, lực lượng Công an nhân dân đã xây dựng hàng trăm nghìn ngôi nhà cho đồng bào ở các vùng cài răng lược nói riêng và những ngôi nhà ở vùng biên giới hẻo lánh nói chung. Có những ngôi nhà chúng tôi tổ chức xây dựng trong vòng 5 ngày. Mặc dù công vận chuyển có giá trị vận chuyển gấp 3 lần so với giá trị của vật liệu xây dựng. Ngày đó lực lượng công an cơ sở gồm công an xã cùng với lực lượng cảnh sát phòng chống ma tuý, cảnh sát hình sự, cảnh sát cơ động… đã tổ chức khiêng, vác, vận chuyển qua suối, đèo, rừng núi. Chúng tôi có tính toán kỹ lưỡng các phương án để xây dựng nhà cho đồng bào. Chúng tôi thấy rằng việc tổ chức xây dựng nhà cho đồng bào tạo ra được cuộc sống ổn định và thay đổi hẳn nếp sống, thói quen, đặc biệt là hủ tục được loại bỏ ra khỏi những bản làng.

Từ việc tổ chức làm nhà, chúng tôi thấy rằng tất cả các bản làng vùng biên giới, sát biên giới, tình hình an ninh trật tự ổn định nhanh chóng. Đặc biệt các hộ dân và đồng bào tiếp cận được nếp sống mới, được các đồng chí công an xã, bộ đội biên phòng, cán bộ trong hệ thống chính trị ở xã tuyên truyền, vận động, tổ chức đào tạo, hướng dẫn cách lao động sản xuất mới và có cuộc sống sớm ổn định, nghe theo chủ trương, chính sách, đặc biệt chăm lo, dạy dỗ con cái đến trường. Đây là thành quả rất lớn không thể nào đong đếm được. Cho đến thời điểm hiện nay, công tác làm nhà, hoàn thành các căn nhà tặng cho các hộ dân đồng bào ở các vùng Tây Bắc, Tây Nghệ An, Tây Nam Bộ,… chúng tôi vẫn đang làm.

Việc huy động lực lượng công an tỉnh tại chỗ là một phương thức kịp thời và thấu đáo, ông có thể kể những tỉnh có lực lượng công an làm tốt vấn đề này để từ đó trên con đường chạy nước rút tiến độ tới đây, sẽ là kinh nghiệm áp dụng quý báu?

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên: Đối với lực lượng công an, tính đến thời điểm hiện nay, chúng tôi đã hoàn thành 29.100 căn nhà để tặng các hộ dân, đồng bào khắp mọi miền Tổ quốc. Số kinh phí đến từ các nhà hảo tâm, tập đoàn tài chính, tập đoàn kinh tế cùng với cán bộ chiến sĩ toàn lực lượng đã đóng góp ngày lương. Với số lượng nhà hoàn thành như thế này, tôi có thể đánh giá ở khắp mọi miền Tổ quốc, lực lượng Công an nhân dân đều vào cuộc xây dựng và trao tặng. Nếu đánh giá công an tỉnh nào, công an thành phố nào làm tốt thì có lẽ chúng tôi không có sự so sánh vì lực lượng công an toàn quốc đều vào cuộc. Người có công thì góp công, người có của thì góp của, người có sức thì góp sức. Chúng tôi thấm nhuần tư tưởng này của Thủ tướng Chính phủ nên lực lượng công an toàn quốc từ các đồng chí công an phường thành phố Hà Nội, công an Thành phố Hồ Chí Minh, cho đến các đồng chí công an xã tại Nghệ An, Điện Biên, Lai Châu... đều là những nhân tố rất tích cực đi đầu và duy trì rất tốt phong trào thi đua xây dựng nhà tặng đồng bào, "xoá nhà tạm, nhà dột nát".

Dọc mọi miền của Tổ quốc những tháng ngày này, rất nhiều nhà ở dành cho đồng bào được xây dựng bằng cả sự yêu thương, đùm bọc. Là một trong những tỉnh có số lượng nhà tạm, dột nát nhiều nhất trong cả nước, bà có thể chia sẻ những cố gắng và những cách thức mà tỉnh đã chỉ đạo trong suốt thời gian vừa qua để có thể hoàn thành khối lượng nhà ở khổng lồ như vậy? Cho đến hiện nay, công tác này đã đạt được những kết quả nào, thưa bà Võ Thị Minh Sinh?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 5.

Bà Võ Thị Minh Sinh: Có lẽ trước khi nói về kết quả của Nghệ An thì tôi rất muốn có mấy lời cảm ơn chân thành, sâu sắc nhất đến lực lượng công an, quân đội. Chúng ta có thể nói rất mạch lạc là "Đâu cần thì công an, bộ đội có, nơi nào khó thì có công an, bộ đội". Đối với Nghệ An, ở Chương trình này thì lực lượng vũ trang được nhân dân Nghệ An, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, đánh giá và đưa ra "nhiều cái nhất". Thông qua Tọa đàm này, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nghệ An xin gửi lời tri ân đối với công an, quân đội.

Thứ nhất, lực lượng vũ trang đã hưởng ứng Chương trình sớm nhất. Đối với Nghệ An, số lượng ban đầu đăng ký là 1.000 căn nhà nhưng ngay sau đó, Mặt trận Tổ quốc tỉnh phối hợp với Công an Nghệ An khảo sát có thêm 1.420 căn nhà tại 27 xã biên giới thuộc 6 huyện của Nghệ An, với chiều dài biên giới 468 km, địa bàn rất khó khăn. Các lực lượng vũ trang đã tham gia mạnh mẽ, tạo được động lực cho cả hệ thống chính trị, đặc biệt là Ban Chỉ đạo. Đây là một trong những điểm chốt để chúng tôi có thể có động lực sau này.

Thứ hai, số đăng ký nhiều nhất. Lúc đầu đăng ký 1.000 căn nhà, sau lên 2.420 căn nhà và đến lúc này là 3.950 căn nhà được các lực lượng vũ trang hỗ trợ người dân ở Nghệ An.

Thứ ba, Công an Nghệ An xung phong và nhận những địa bàn khó khăn nhất, biên giới, vùng sâu, vùng xa.

Thứ tư, các lực lượng vũ trang huy động đông nhất, không chỉ đội ngũ công an mà còn có lực lượng quân đội, biên phòng, dân quân tự vệ và cả hệ thống chính trị, bà con lối xóm. Việc huy động lực lượng này đã tạo thành ngày hội làm nhà cho đồng bào miền núi ở biên giới. Bà con đã làm đến 9 – 10h đêm, thắp đèn để làm kịp nền nhà cho lực lượng công an, quân đội dựng những ngôi nhà mới cho dân.

Thứ năm là triển khai nhanh nhất. Trong vòng 3 tháng đã có gần 2.000 ngôi nhà được tiếp nhận và người dân có nhà ở mới. Đây là điều rất là tích cực.

Thứ sáu là cách làm bài bản nhất; không chỉ phát động, trực tiếp làm mà còn xây dựng những phần mềm để quản lý.

Thứ bảy là sự lan tỏa mạnh nhất.

Thứ tám, chúng tôi mong đợi nhất là thấy bà con dân tộc thiểu số, đồng bào nghèo, những người yếu thế vui, phấn khởi.

Tôi rất ấn tượng với chủ đề diễn đàn hôm nay "Mái ấm cho đồng bào tôi: Những nỗ lực phi thường". Kết quả Nghệ An đã đạt được là khiêm tốn nhưng chúng tôi đánh giá đây đúng là việc phi thường. Có thể nói, giai đoạn từ năm 2019-2022, trong 3 năm, tỉnh Nghệ An đã kêu gọi vận động và hỗ trợ được khoảng 4.793 ngôi nhà. Nhưng giai đoạn từ năm 2022-2025, cũng trong vòng 3 năm, chúng tôi đã làm được 15.511 ngôi nhà. Đến ngày 29/5/2025, chúng tôi đã đạt được 18.511/21.042 ngôi nhà, được 88%, số còn lại đã cơ bản khởi công, chỉ còn khoảng trên 400 căn sẽ khởi công trong tháng tới. Trong tháng 6 này, Nghệ An sẽ có 15/20 huyện, thành thị tổng kết Chương trình nhà này. Trong tháng 7, 5 địa phương còn lại sẽ hoàn thành và có cam kết hoàn thành trước 31/7; đối với nhà cho những người có công, gia đình chính sách, gia đình liệt sĩ, chúng tôi phấn đấu sẽ trao vào dịp ngày 27/7. Tỉnh Nghệ An phấn đấu hoàn thành toàn bộ 21.042 ngôi nhà trước 31/7. Đây là một chiến dịch phấn đấu về đích trước 90 ngày tính theo mốc 31/10 theo quy định của Trung ương.

Để có được những thành quả này phải kể đến sự lãnh đạo của Đảng, của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, cùng với sự đồng thuận của các tổ chức, cá nhân.

Yếu tố nữa là sức mạnh đại đoàn kết. Kết quả này có những đội ngũ rất thầm lặng mà chúng tôi đánh giá rất cao, đó là hàng nghìn tin bài, các chương trình của các báo, đài địa phương và Trung ương đã hòa quyện vào Chương trình này rất tốt và lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, trong đó có Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. Tôi thấy đây cũng là một ngôi nhà chung để người dân tìm đến, chia sẻ trong không gian số. Cổng Thông tin điện tử Chính phủ cũng là một điểm đến mà người dân rất là tin cậy.

Chúng tôi cũng có một số kinh nghiệm. Nhìn nhận lại bước đầu, chúng ta thấy rằng cần phải có sự lãnh đạo của Đảng, sự đổi mới trong việc lãnh đạo, chỉ đạo. Ban đầu, chúng tôi tham mưu cho Bí thư Tỉnh ủy có thư kêu gọi hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát. Sau chúng tôi đã tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị 21 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc kêu gọi, vận động, hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2025. Đây là nội dung chúng tôi thấy rất đúng và trúng. Chúng tôi đã có khảo sát toàn diện trên địa bàn toàn tỉnh với 24 trường thông tin về tất cả các hộ nghèo và sau khi có số lượng khảo sát trên 16.000 căn nhà ở giai đoạn một, chúng tôi đã tổ chức phát động, kêu gọi các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm.

Cùng với thực hiện Chỉ thị 21, chúng tôi thành lập 482 Ban chỉ đạo các cấp với 34.355 thành viên. Ở cấp tỉnh, có một Ban chỉ đạo do Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban chỉ đạo và Phó Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm Phó Trưởng ban Thường trực. Ở Nghệ An, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo này là Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh. Đây có thể là một thành công. Nhưng quan trọng nhất là chúng tôi có một số nguyên tắc, quy chế trong việc phân công nhiệm vụ và phát động tính tiên phong của các sở, ban, ngành. Các sở, ban, ngành phải đứng ra tiên phong đăng ký hỗ trợ nhà và cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến huyện, xã đều đăng ký ít nhất mỗi người một ngày lương.

Một điểm nữa đến bây giờ chúng tôi vẫn làm là đưa kết quả triển khai hỗ trợ nhà của các tổ chức chính trị và của các cấp ủy, chính quyền vào tiêu chí thi đua, khen thưởng hằng năm. Cuối năm, Hội đồng thi đua đánh giá tiêu chí này đạt được bao nhiêu phần trăm. Giai đoạn sau khi Thủ tướng Chính phủ đặt nước rút phải hoàn thành trong năm 2025 và mới đây nhất là trước 31/10/2025, Thường trực Tỉnh ủy và Ban Chỉ đạo của tỉnh thống nhất đưa kết quả hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát của các cấp chính quyền địa phương là một trong những tiêu chí quan trọng để sắp xếp cán bộ, công chức sau khi thành lập đơn vị chính quyền địa phương hai cấp, nhất là đối với cán bộ chủ chốt. Đây là một động lực, một trách nhiệm đối với các tổ chức chính quyền.

Thời gian đầu, chúng tôi yêu cầu báo cáo hằng tháng. Mới đây, chúng tôi yêu cầu báo cáo vào thứ năm hằng tuần và tổ chức các đoàn kiểm tra, đôn đốc và đẩy nhanh tiến độ vào giai đoạn nước rút. Năm nay, chúng tôi cũng có nhiều mô hình mới, ví dụ sau khi tìm được những khó khăn, vướng mắc ở địa phương như ở huyện Tương Dương, chúng tôi tổ chức chiến dịch 90 ngày để làm nhà cho bà con, kịp nước rút vào tháng 7. Bên cạnh đó, ở huyện Quỳ Hợp, chúng tôi tổ chức khởi công đồng loạt tất cả các ngôi nhà để đảm bảo hoàn thành tiến độ và có rất nhiều cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền địa phương đứng ra bảo lãnh nguyên vật liệu trong lúc Trung ương chưa kịp có nguồn tiền thực về. Chúng tôi đã mạnh dạn phân bổ nguồn trên giấy và ở cấp cơ sở cũng mạnh dạn và bản lĩnh bảo lãnh nguyên vật liệu cho bà con.

Với sự nỗ lực này, cùng với sự đồng hành của các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, đến thời điểm này, có thể nói đó là một kết quả rất là phi thường, đúng như tên của Tọa đàm hôm nay. Con số này cũng là con số của lòng dân, con số của sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và của niềm tin.

Là một doanh nghiệp đề cao triết lý "Kinh doanh gắn liền với trách nhiệm xã hội". Tôi được biết tại các tỉnh, các chi nhánh Viettel cũng đã có nhiều hoạt động đóng góp thiết thực để góp phần bàn giao nhà cho bà con. Xin Đại tá Đào Xuân Vũ nói thêm về những kết quả mà Tập đoàn nói chung, cũng như các chi nhánh Viettel tại các tỉnh nói riêng, đã đóng góp suốt thời gian vừa qua?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 6.

Đại tá Đào Xuân Vũ, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp- Viễn thông Quân đội (Viettel): Có thể nói rằng "Kinh doanh gắn liền với trách nhiệm xã hội" là một triết lý xuyên suốt của Tập đoàn Viettel trong quá trình sản xuất kinh doanh và chúng tôi thực hiện triết lý này không chỉ trong nước mà còn cả các thị trường nước ngoài mà chúng tôi đầu tư.

Một số chương trình xã hội mà chúng tôi làm trong thời gian vừa qua đã có kết quả rất tốt. Ví dụ như chương trình xã hội "Trái tim cho em" là chương trình chúng tôi cộng tác với một số đơn vị, triển khai khoảng 17 năm rồi, đã khám và chữa bệnh cho khoảng 170.000 cháu bé.

Hay như chương trình "Đưa Internet đến trường học", chúng tôi cung cấp Internet miễn phí đến các trường học. Chúng tôi không chỉ thực hiện ở trong nước mà còn ở tất cả các thị trường mà chúng tôi đầu tư, đặc biệt là những đất nước còn khó khăn.

Trong giai đoạn dịch COVID-19, chúng tôi đã đóng góp rất nhiều vào các chương trình về xã hội như đóng góp vào quỹ vaccine. Chúng tôi đã triển khai các ứng dụng như đào tạo trực tuyến từ xa, khám chữa bệnh từ xa...

Với chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, thực hiện theo chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Viettel đã huy động mọi nguồn lực của cán bộ, công nhân viên trong nước và ngoài nước. Chúng tôi đã đóng góp 430 tỷ đồng cho chương trình này, trong đó 360 tỷ đồng theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, còn lại 70 tỷ đồng là thực hiện theo hỗ trợ từ Chính phủ cho các địa phương. Hiện chúng tôi đã thực hiện triển khai hỗ trợ 17 tỉnh, thành phố, trong đó có cả Nghệ An.

Đến thời điểm này, các khoản hỗ trợ của Viettel đã hoạt động rất hiệu quả, góp phần vào kết quả thành công bước đầu theo chương trình của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Chứng kiến những hoạt động tại thời gian cao điểm này, Thứ trưởng Nông Thị Hà có thể nói thêm về những tấm gương bộ ngành, địa phương vượt nắng thắng mưa để đưa nhà tạm, nhà dột nát về con số 0. Nỗ lực này không đơn thuần chỉ là vật chất mà còn xuất phát từ trái tim bao dung đồng bào của người Việt. Mời Thứ trưởng chia sẻ với chương trình!

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 7.

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Qua chia sẻ của ba vị khách mời, chúng ta thấy rằng đây chính là những điểm sáng, những tấm gương trong việc đóng góp, tổ chức thực hiện việc xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn cả nước.

Ngoài những đơn vị này ra thì qua theo dõi, chúng tôi thấy có rất nhiều tổ chức và địa phương đã có những cách làm sáng tạo, có những hỗ trợ rất thiết thực, hiệu quả trong xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

Trước hết phải kể đến các ngành như ngành ngân hàng với quyết tâm đồng hành cùng Chính phủ để thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát. Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phát động, ngành ngân hàng đã cam kết hỗ trợ 1.300 tỷ đồng và phân công cụ thể cho từng ngân hàng hỗ trợ các địa phương. Cho đến thời điểm hiện nay, ngành ngân hàng cũng đã chuyển được khoảng 1.200 tỷ đồng cho các địa phương. Ngoài ra, ngành ngân hàng cũng tổ chức phát động phong trào mỗi cán bộ, nhân viên, người lao động của ngành hỗ trợ ít nhất một ngày lương để thực hiện xóa 1.000 căn nhà tạm, nhà dột nát cho các địa phương.

Thứ hai là lực lượng quân đội với phương châm xác định việc xóa nhà tạm, nhà dột nát là một nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Toàn quân xác định việc xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ, là trách nhiệm chính trị và là tình cảm của cấp ủy, của chỉ huy các cấp cũng như cán bộ, chiến sĩ, qua đó thắt chặt tình cảm quân dân. Đến nay, lực lượng quân đội đã đóng góp trên 600 tỷ đồng và huy động hơn 21.000 lượt cán bộ, chiến sĩ với hơn 76.500 ngày công hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Về địa phương, ngoài Nghệ An còn các địa phương như Bình Định có cách làm sáng tạo, thần tốc, đặc biệt trong việc giải quyết đất ở cho các hộ đang ở nhà tạm, nhà dột nát và cho các hộ thiếu đất. Trong 3 tháng, tỉnh Bình Định đã hoàn thành xóa toàn bộ 4.411 căn nhà cho các hộ dân trên địa bàn.

Bên cạnh đó, Bình Định cũng linh hoạt, sáng tạo trong triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát như: Ngoài mức hỗ trợ chung (60 triệu đối với xây mới, 30 triệu đối với sửa chữa), các huyện thị đã huy động để hỗ trợ cao hơn mức chung cho người dân, bảo đảm mức 80 triệu đồng xây mới và 40 triệu đồng sửa chữa; là một trong số ít các địa phương thực hiện ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay xây dựng, sửa chữa nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo số tiền rất lớn, trên 54 tỷ đồng; đã chủ động ứng trước kinh phí của tỉnh (106 tỷ đồng) để xóa toàn bộ 2.224 căn nhà tạm cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ trên địa bàn tỉnh. Đến nay, Bình Định đã hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Địa phương nữa là Hà Tĩnh, một trong những điểm nhấn nổi bật là triển khai các mô hình phân công "đỡ đầu" như: "Đội xây dựng không đồng", "mỗi cán bộ phụ trách một nhà", "hỗ trợ theo địa bàn"… Qua đó, phát huy cao độ vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên và lan tỏa sâu rộng tinh thần sẻ chia, tương thân tương ái trong cộng đồng. Các tổ chức đoàn thể, hội viên, tình nguyện viên, cán bộ chiến sĩ, lực lượng vũ trang… đóng góp hàng nghìn ngày công hỗ trợ tháo dỡ, vận chuyển, xây dựng, góp phần giảm chi phí, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công trình.

Tỉnh Bình Phước có phong trào rất sôi nổi, phát động thi đua trong 200 ngày đêm xóa bỏ hoàn toàn số nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. Đến nay, tỉnh Bình Phước cũng là một trong 20 tỉnh đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Một địa phương ở vùng rất khó khăn là tỉnh Sơn La cũng tiêu biểu về xóa nhà tạm, nhà dột nát. Vào đầu nhiệm kỳ 2020-2025, tỉnh Sơn La còn xấp xỉ 12.000 hộ đang sống trong nhà tạm, nhà dột nát. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Sơn La đã phát động phong trào và trong ba năm, từ năm 2020-2024, tỉnh đã triển khai và chủ động huy động các nguồn lực xóa được gần 9.000 căn nhà dột nát. Sau khi Thủ tướng phát động phong trào, tỉnh Sơn La cũng tập trung huy động mọi lực lượng với các hoạt động thiết thực, hiệu quả, phân công cho cán bộ, đảng viên phụ trách từng hộ, giúp từng bản, từng địa phương, từng địa bàn. Đến nay, tỉnh Sơn La đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát với tổng số nhà dột nhà được xóa trong vòng từ tháng 4/2024 đến nay là 2.544 căn.

Đến nay, cả nước có 20 tỉnh không còn nhà tạm, nhà dột nát.

Bên cạnh những thuận lợi, chắc chắn còn những khó khăn và vướng mắc, tại diễn đàn hôm nay, chúng tôi rất muốn nghe những kinh nghiệm để giúp các địa phương đang gấp rút về đích? Nhân đây xin các vị khách mời cũng chia sẻ những kỉ niệm, câu chuyện thật khó mờ phai khi trao những ngôi nhà cho đồng bào. Trước tiên, xin được nghe chia sẻ của Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên!

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 8.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên: Trong quá trình tổ chức làm nhà tặng cho đồng bào ở khắp mọi miền Tổ quốc, lực lượng Công an nhân dân chúng tôi thấy có một số vấn đề tồn tại và là bước "cản" cho việc tổ chức thực hiện. Chúng tôi rút ra 3 khó khăn chung.

Thứ nhất, phần lớn các hộ khó khăn về nhà ở và cần phải hỗ trợ thường cư trú ở vùng hẻo lánh, vùng sâu vùng xa, khó khăn về giao thông văn hoá, địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt. Đặc biệt thường nằm trong khu vực có nguy cơ bị tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu hay các rủi ro về cháy rừng, hiểm họa thiên tai. Do vậy việc tổ chức chấm chọn hộ gia đình cần phải triển khai làm nhà gấp, nhanh, khẩn trương nhưng bền vững lại có khó khăn trong việc tiếp cận hiện trường. Có những ngôi nhà chúng tôi phải đi tận nửa ngày mới có thể mang được bao xi măng, mang được 100 viên gạch đến nơi chỉ bằng đôi vai và đôi bàn chân. Cũng có những chặng có thể dùng được xe máy, có những chặng dùng được xe rùa nhưng đa số phải vác vai. Chúng tôi kết hợp nhuần nhuyễn phương châm chỉ đạo 4 tại chỗ: "Lực lượng tại chỗ, hậu cần tại chỗ, phương tiện tại chỗ, chỉ huy tại chỗ" nhưng đồng thời cũng phải rất sáng tạo trong việc hỗ trợ. Đó là lực đẩy hỗ trợ giữa các lực lượng chi viện xây dựng, kiến trúc, kết cấu từ các đơn vị nghiệp vụ của Bộ. Đối với các địa bàn hiểm trợ, phải có sự hỗ trợ về phương tiện. Đấy là lực đẩy tạo thành sức mạnh tốt nhất để chúng ta tổ chức thực hiện, hoàn thành một ngôi nhà theo đúng tiêu chuẩn bền vững và đảm bảo điều kiện, phong tục tập quán của đồng bào. Ví dụ như ở vùng Tương Dương tỉnh Nghệ An, thì kiến trúc mái phải bằng hơn, diện tích phải rộng hơn, có những cấu trúc phải đảm bảo sinh hoạt cho 3 thế hệ: ông bà, bố mẹ, con cháu.

Thứ hai, đối với quy định hiện hành, khó khăn nhất là quy định về đất ở phải hợp pháp. Như chúng tôi đã nhận định, đa số ở các vùng hẻo lánh, điều kiện đi lại giao thông rất hiểm trở. Đặc biệt như ở Nghệ An, chúng tôi đi vào khu vực rừng Quốc gia Pù Mát, toàn bộ địa điểm xóm bản nằm trọn vẹn trong rừng quốc gia. Như vậy việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc xác định đây là đất ở hợp pháp rất khó khăn theo quy định hiện hành. Do vậy, để hoàn thành nhiệm vụ này, lực lượng Công an nhân dân chỉ là một nhân tố sức mạnh, còn cần hệ thống chính trị thì mới có thể củng cố sức mạnh và đi đến thắng lợi. Không có hệ thống chính trị ở cơ sở thì chúng tôi không thể hoàn thiện được đất ở hợp pháp cho đồng bào, không thể hoàn thành được ngôi nhà và trao tặng đồng bào với quyền sở hữu cá nhân theo đúng quy định của pháp luật.

Có lẽ có rất nhiều kỷ niệm nhưng kỷ niệm mà tôi nhớ nhất là một hộ dân ở Nghệ An khi nhận được ngôi nhà kèm theo giấy xác nhận sử dụng đất hợp pháp. Bốn thế hệ ở trong gia đình rất xúc động, rưng rưng nước mắt, nghẹn lời khi nói với lực lượng công an, lực lượng biên phòng, các đồng chí lãnh đạo ở địa phương. Lần đầu tiên 4 thế hệ trong một gia đình, trải qua rất nhiều năm, mới có quyền được ở trong một ngôi nhà. Rõ ràng chúng ta đã trao tặng cho đồng bào niềm tin vô song vào chế độ cùng niềm hạnh phúc to lớn nhất trong đại gia đình 4 thế hệ.

Thứ ba, với 29.100 căn nhà, 1.140 tỷ để xây dựng thì lực lượng Công an nhân dân từ đồng chí Bộ trưởng đến các đồng chí đang là học viên trong các trường Công an nhân dân đều là những nhân tố tích cực nhất, đóng góp nhiều nhất, đi tiên phong nhất và đau đáu với niềm tin vững chắc trong việc xây dựng và trao tặng những ngôi nhà cho những người dân còn khó khăn. Nhưng việc thực hiện xây dựng lại là vấn đề thực tiễn phản ánh khác. Đối với các ngôi nhà xây dựng ở các địa bàn xa, giá cả, chi phí cho nguyên, nhiên vật liệu là một vấn đề đặt ra. Chúng tôi thấy rằng cần có sự vào cuộc của cấp uỷ chính quyền địa phương, tập đoàn kinh tế, công nghệ, đặc biệt là sự vào cuộc của cả hệ thống công an, biên phòng, cấp uỷ chính quyền địa phương.

Ở từng địa bàn một, chúng tôi làm việc theo tinh thần phong trào toàn dân, tiếp xúc, vận động, đặc biệt các đơn vị cung cấp nguyên vật liệu xây dựng. Chúng ta đã làm rất tốt việc thuyết phục, vận động. Có những địa bàn ở tỉnh Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai…, khi chúng tôi làm việc, vận động, thuyết phục các nhà cung cấp cát, sỏi, xi măng, sắt , thép, các doanh nghiệp đều cung cấp không tính lãi và vận chuyển đến chân công trình, chỉ tính giá gốc. Do vậy, việc tổ chức thực hiện xây dựng nhà tặng cho đồng bào có giá cả tốt và đảm bảo chi phí đúng, xây dựng vững chắc, đạt tiêu chuẩn. Đây là tinh thần tự nguyện của mỗi người dân, không kể đó là ai, đều có trách nhiệm và tính dân tộc trong công cuộc xây dựng "xóa nhà tạm, nhà dột nát" trên địa bàn toàn quốc. Chúng ta thấy rằng tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc hun đúc suốt chiều dài lịch sử cách mạng nước nhà, cho đến bây giờ vẫn là minh chứng chói lọi cho công cuộc "xóa nhà tạm, nhà dột nát", an sinh xã hội, xây dựng một xã hội phồn vinh, hạnh phúc.

Bà Võ Thị Minh Sinh: Tôi đồng ý với ý kiến của anh Nguyên. Thực ra trong quá trình làm thì không có một chương trình nào, một hoạt động nào thuận lợi và suôn sẻ hoàn toàn. Đặc biệt như anh Nguyên đã nói, ở Nghệ An có 83% diện tích là đồi núi và đường đi lại hiểm trở, khó khăn. Những khó khăn đó được thể hiện qua hình ảnh bà con làng xóm gùi từng bao cát, xi măng qua núi để làm nhà giúp đỡ bà con. Rồi những khó khăn về thủ tục, đất đai, khả năng đối ứng và cả những khó khăn đơn giản (người dân vắng nhà do đi làm ăn xa, gia đình có hiếu sự không thể khởi công hoặc là kiêng thị năm sinh…). Những trường hợp đó, chúng tôi đi vận động, thuyết phục bà con. Đây là những khó khăn có thể giải quyết được, giúp bà con có nhà sớm chừng nào hay chừng đó.

Nhưng có những khó khăn chúng ta rất khó có thể khắc phục được. Như chúng ta đã biết, Nghệ An cũng giống như các tỉnh ở Quân khu 4 miền Trung, là một vùng rốn bão, lũ. Cứ mỗi mùa bão là chúng tôi rất lo lắng. Ngay mới đây thôi, ngày 28-29/5 vừa rồi, ở 3 huyện miền núi của Nghệ An (Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương) có trận lũ quét đi qua, cuốn trôi hoàn toàn 4 ngôi nhà dân. Những ngôi nhà này là những nhà mà người dân vừa mới được ở. Và có 54 ngôi nhà bị hư hỏng. Ngay sau đó, chúng tôi cũng đã có ngay giải pháp dùng nguồn cứu trợ để hỗ trợ người dân bị thiệt hại và tiếp tục công cuộc làm nhà để người dân sớm ổn định cuộc sống.

Tôi rất xúc động về lực lượng công an rất sâu sát, từ lúc khởi công cho đến lúc vận chuyển vật liệu, lắp ghép rồi đến khánh thành, tất cả các quá trình đó đều có mặt các anh. Hình ảnh những giọt nước mắt, những nụ cười, những cái ôm, những cái nắm tay chặt cho thấy tình cảm của bà con. Khi đoàn của Bộ trưởng Lương Tam Quang vào huyện Tương Dương có hỏi thăm một cụ 92 tuổi. Cụ bảo: "Tôi có nhà này rồi. Tôi vẫn mong muốn có thêm cháu". Cụ rất phấn khởi và con của cụ bảo là bây giờ có thể để vợ ở nhà để yên tâm đi làm ăn xa. Đó là những tình cảm của bà con dành cho đoàn. Lần sau, chúng tôi quay lại khi đi kiểm tra các ngôi nhà đã hoàn thiện và họ đã vào ở một thời gian, bà con rất nhiều lời nhắn nhủ và mong muốn có dịp nào được trực tiếp gặp các nhà tài trợ để cảm ơn. Họ bảo bây giờ họ trồng được chuối, nuôi được gà và rất muốn gửi những món quà quê để cảm ơn những tấm lòng hảo tâm đó.

Xây dựng trao tay những ngôi nhà tình nghĩa cho bà con mới là bước khởi đầu. Việc sửa chữa tu bổ cho một thời gian nhất định sau nhận nhà đã được tính đến như thế nào, thưa Thứ trưởng Nông Thị Hà?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 9.

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Đúng vậy, việc xây dựng, bàn giao nhà cho các hộ khó khăn là việc làm rất cần thiết nhưng cũng chỉ là bước đầu. Bởi vì các hộ hiện đang sống trong những căn nhà tạm, nhà dột nát còn gặp muôn vàn khó khăn. Để chung tay hỗ trợ cho các hộ gia đình này thoát nghèo bền vững và vươn lên, cần lắm sự hỗ trợ, sẻ chia tiếp theo, đặc biệt là làm sao bảo đảm sinh kế cho các hộ này.

Các hộ được hỗ trợ nhà ở trong đợt này gần như sống trong vùng rất khó khăn, điều kiện giao thông khó khăn, rồi việc làm, thu nhập còn thấp. Vì vậy họ cũng không có điều kiện để phát triển và để giúp họ thực sự thoát nghèo bền vững và bảo đảm được sinh kế, cần hỗ trợ một cách căn cơ hơn.

Về phía Nhà nước, cần phải có những chính sách đầu tư. Thứ nhất là cải thiện hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, viễn thông và đường điện để người dân tiếp cận các dịch vụ xã hội một cách tốt nhất, nâng cao trình độ nhận thức, nâng cao khả năng tự ứng phó với những thảm họa thiên tai. Tiếp đến là tạo việc làm và sinh kế.

Về phía các địa phương cũng phải có kế hoạch để hỗ trợ đào tạo người lao động ở các vùng khó khăn, đặc biệt là các hộ nghèo, có thể bằng cách đưa họ đi lao động ở các khu công nghiệp, kể cả lao động ở nước ngoài, xuất khẩu lao động. Rồi cho con em đi học để có nghề, có thu nhập bền vững. Địa phương cũng phải xây dựng nguồn quỹ để có khoản hỗ trợ cho các hộ nghèo.

Có một vấn đề nữa, trong quá trình tham mưu để thực hiện chương trình này chúng tôi thấy rằng có những nguy cơ về lợi dụng, trục lợi chính sách bằng cách mua lại những căn nhà đã được hỗ trợ rồi mua đất, như vậy, các hộ này lại tiếp tục quay trở lại là không có nhà ở, rồi tái nghèo do bị ảnh hưởng bởi thiên tai.

Cũng sẽ có những vấn đề phát sinh mới thì các địa phương cũng như các lực lượng phải tiếp tục chung tay giải quyết. Nhưng vấn đề ở đây là nguồn quỹ phải ổn định hơn chứ không thể phát động mãi các phong trào.

Bà Võ Thị Minh Sinh: Việc chúng ta hoàn thành một ngôi nhà cho người dân mới chỉ là bước khởi đầu là điểm xuất phát cho một quá trình hỗ trợ lâu dài hơn.

Thực tế, có những ngôi nhà khi chúng tôi đến trao thì bên trong gần như không có gì. Khi chúng tôi tặng ảnh Bác Hồ và cờ Tổ quốc, đó là những vật đầu tiên được treo trong nhà. Căn nhà vẫn còn rất trống trải. Đây là điều mà chúng ta cần nhìn nhận rõ.

Vấn đề thứ hai, như chị Hà đã nói, tiếp theo, cần có các chính sách hỗ trợ sinh kế như cấp cây giống, con giống, tổ chức đào tạo nghề, giới thiệu tư vấn nghề… để người dân có điều kiện ổn định cuộc sống sau khi đã có chỗ ở.

Tại Nghệ An, chúng tôi đang triển khai Quỹ Vì người nghèo, do Mặt trận Tổ quốc phát động hằng năm vào ngày 17/10. Quỹ này dùng để hỗ trợ các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trong tất cả các mặt của cuộc sống. Ngay đối với những hộ có nhà này, chúng tôi cũng suy nghĩ và có một số cơ sở hình thành Quỹ Tu bổ, sửa chữa những ngôi nhà. Quan trọng nhất vẫn là thuyết phục, vận động người dân biết ngôi nhà "ba cứng" mà họ được trao chỉ là điểm khởi đầu. Sự bền vững thực sự đến từ chính người sử dụng, từ cách họ chăm sóc, giữ gìn và từng bước hoàn thiện mái ấm ấy để trở nên ấm áp và đầy đủ hơn.

Cùng với việc hỗ trợ nhà ở, các hạng mục như trường học, cầu dân sinh, nước sinh hoạt hay những bữa cơm có thịt cho trẻ em cũng là những vấn đề rất quan trọng. Chúng tôi ghi nhận có nhiều tổ chức, nhóm thiện nguyện, các nhà hảo tâm đã đi đến tận vùng sâu, vùng xa để hỗ trợ người dân. Có những nhóm quay lại đến 2-3 lần và rất thầm lặng. Điều đó rất đáng trân trọng. Chúng tôi xin gửi lời tri ân đến những tấm lòng thầm lặng ấy, những người đã hành động bằng mệnh lệnh của trái tim.

Là một người con của đồng bào dân tộc thiểu số, bản thân tôi hiểu rõ những khó khăn mà bà con vùng sâu vùng xa đang đối mặt. Do đó, khi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước triển khai đến người dân, điều quan trọng là làm sao để tránh tâm lý ỷ lại. Bà con cần được khuyến khích tự nỗ lực vươn lên.

Chúng ta đã có nhiều chương trình như "trao cần câu", nhưng nếu trao cần câu mà người nhận không có tư duy muốn đi câu thì cần câu ấy cũng chỉ nằm một chỗ. Trách nhiệm của cả hệ thống chính trị chúng ta cần tiếp tục thuyết phục, vận động, lan tỏa những mô hình hay, những điển hình tiêu biểu trong xây dựng, sản xuất và lao động để bà con nhìn vào, học theo, từ đó từng bước vươn lên thoát nghèo, từng bước trở thành những hộ khá, hộ giàu.

Đại tá Đào Xuân Vũ: Tôi hoàn toàn đồng ý với phát biểu của Thứ trưởng Nông Thị Hà. Quan trọng nhất là chúng ta phải giải quyết triệt để căn nguyên để cho bà con đỡ khổ.

Thứ nhất là nhà thì chúng ta đã xây dựng và trao tay cho bà con rồi. Nhưng để giải quyết tận gốc vấn đề thì chúng ta phải tạo ra công ăn việc làm cho bà con, tạo ra được sinh kế. Tôi nghĩ, chính quyền địa phương là đơn vị sát với nhân dân nhất, gần với nhân dân nhất thì phải tạo ra được các cơ chế, chính sách, công ăn việc làm để bà con nhân dân ổn định cuộc sống.

Thứ hai, về phía Tập đoàn Viettel, hiện nay, chúng tôi đã triển khai cung cấp các dịch vụ viễn thông đến tận vùng sâu, vùng xa, biên giới và chúng tôi ý thức đây là trách nhiệm của Viettel. Chúng tôi sẽ tăng cường, làm hết sức để bà con ở tất cả các vùng sâu, vùng xa, biên giới đều được tiếp cận với các dịch vụ viễn thông, qua đó giúp bà con thuận lợi trong thông tin liên lạc và thuận tiện khi giao dịch nông sản.

Tôi cho rằng chúng ta cần phải tìm và xử lý tận gốc căn nguyên nghèo khó thì cuộc sống của bà con sẽ tốt hơn, bà con sẽ tự chủ trong cuộc sống của mình hơn.

Theo báo cáo tại Phiên họp thứ tư của Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xoá nhà tạm, nhà dột nát. Cả nước đã hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát được 209.000 căn, trong đó khánh thành 111.000 căn; khởi công 98.000 căn, đạt 77% so với tổng nhu cầu. 31/10/2025 là ngày cuối cùng để các địa phương có thể hoàn thành cơ bản việc xóa nhà tạm dột nát. Với thực tế hiện nay các vị khách mời có tin rằng chúng ta về đích đúng hẹn?

TỔNG THUẬT Tọa đàm: 'Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường'- Ảnh 10.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên: Tại phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương lần gần đây nhất, Thủ tướng đã đưa ra một mốc thời gian cho tất cả các địa phương.

Thủ tướng đã nêu những địa phương, bộ, ngành đang dẫn đầu phong trào cũng như một số địa phương, bộ ngành phải kiểm điểm lại nhiệm vụ.

Đối với lực lượng công an nhân dân, từ đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an cho đến các học viên công an nhân dân đều tiên phong trong phong trào xoá nhà tạm, nhà dột nát. Bên cạnh đó, trong suốt nhiều năm vừa qua, đặc biệt là ở Cao Bằng và Gia Lai, lực lượng công an đã đóng góp nhiều ngày lương, đạt 362 tỷ đồng.

Trong chương trình xoá nhà dột nát ở các địa phương, lực lượng công an luôn có lễ ra quân đồng loạt với tinh thần không khoan nhượng trước tất cả các khó khăn, không có khó khăn nào có thể ngăn cản được bước chân của các chiến sĩ với mục tiêu lớn lao: Có được những ngôi nhà đẹp, vững, bền để tặng các hộ dân không có nhà hoặc nhà bị dột nát.

Hiện nay, trên toàn quốc, chúng tôi đang tổ chức đồng loạt tại 7 tỉnh và kết quả được báo cáo hằng ngày. Có những ngày hàng trăm ngôi nhà được hoàn thành và bàn giao cho người dân.

Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng và chắc chắn rằng cái mốc của Thủ tướng đặt ra chúng ta sẽ hoàn thành với điều kiện cả hệ thống chính trị vào cuộc, không có bất kỳ nhân tố nào ngăn cản được chúng hoàn thành nhiệm vụ này với mục tiêu cuối cùng là cuộc sống ấm no của người dân. Chúng tôi sẽ duy trì phong trào này từ nay đến khi kết thúc chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát và cả sau này khi đồng bào cần, địa phương cần và bộ, ngành cần, chúng tôi sẵn sàng có mặt, sẵn sàng nhận nhiệm vụ và hoàn thành xuất sắc mọi yêu cầu được giao.

Đại tá Đào Xuân Vũ: Chúng tôi rất tin tưởng vào sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp trong thời gian vừa qua.

Tôi nghĩ chương trình sẽ được hoàn thành trước thời hạn, kể cả vượt qua các mục tiêu đã đặt ra, vì các con số chúng ta đưa ra có thể chưa thống kê hết được. Vì vậy, trong quá trình triển khai, tôi nghĩ còn nhiều nhà tạm, nhà dột nát nữa sẽ tiếp tục được tìm ra và tổ chức triển khai nhưng tôi tin chúng ta sẽ hoàn thành mục tiêu xuất sắc.

Bà Võ Thị Minh Sinh: Tôi cho rằng, chúng ta có thể làm được tất cả nếu chúng ta đồng lòng và với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự chỉ đạo ráo riết của Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị cũng như của các tầng lớp nhân dân, cùng với sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống yêu nước, thương nòi và tình đồng bào, tình đồng chí, nghĩa dân tộc, với phương châm là Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ, nhân dân chủ động, chắc chắn chúng ta sẽ về đích đúng hạn; chắc chắn Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát sẽ là một chương trình mãi mãi đi sâu vào lòng người và là một chương trình gieo hạt yêu thương, ươm mầm hy vọng, gặt hái niềm tin và kiến tạo tương lai cho các tầng lớp nhân dân.

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Tôi cũng giống như các vị khách mời đã chia sẻ rất tin tưởng vào khả năng hoàn thành chương trình này. Đặc biệt, từ góc độ địa phương, chị Sinh đã thể hiện quyết tâm rõ ràng và triển khai những bước đi rất bài bản, khí thế đang lên cao và chúng ta thực sự đang bước vào giai đoạn nước rút hướng tới vạch đích.

Một lý do quan trọng để củng cố thêm niềm tin là chúng ta đã xác định và có giải pháp tháo gỡ hai nút thắt lớn nhất trong quá trình triển khai: Kinh phí và đất đai.

Thứ nhất, về kinh phí, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, trích 5% từ phần kinh phí tiết kiệm của Trung ương và các địa phương để hỗ trợ việc xóa nhà tạm, nhà dột nát. Bên cạnh đó, nguồn lực xã hội hóa từ các tổ chức, cá nhân cũng vào cuộc mạnh mẽ, tiêu biểu là lực lượng công an, quân đội, ngành ngân hàng, các doanh nghiệp lớn nhỏ trên cả nước, các nhà hảo tâm và nhân dân cả nước. Tính đến hiện tại, trên 90% kinh phí đã được chuyển theo đúng cam kết, phần còn lại các đơn vị vẫn đang tiếp tục được hoàn tất về thủ tục thanh quyết toán.

Thứ hai, về đất đai, ngay tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo Trung ương, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, thống nhất chủ trương giải quyết linh hoạt tại các vị trí không có tranh chấp. Qua những kinh nghiệm thực tiễn từ các địa phương như Bình Phước và một số địa phương khó khăn về đất ở, đã có nhiều bài học quý giá có thể vận dụng, triển khai. Như vậy 2 "nút thắt" lớn nhất đã có thể triển khai, tháo gỡ.

Về tinh thần chung, chủ trương đã có, Chính phủ đã chỉ đạo rốt ráo, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc, nhân dân đồng thuận và đồng bào mong mỏi. Với những nền tảng đó, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để đặt niềm tin vào việc hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Tuy nhiên, để hoàn thành đúng tiến độ từ nay đến ngày 31/10, vẫn còn rất nhiều việc phải làm.

Thứ nhất, đối với các địa phương chưa hoàn thành, cần chỉ đạo quyết liệt hơn, triển khai ngay các biện pháp tổ chức khởi công xây dựng nhà, chậm nhất trong tháng 6 này thì đến 31/10 mới có khả năng hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành; cần dành ưu tiên cho các hộ gia đình người có công.

Hiện nay, có một số vướng mắc về kinh phí xóa nhà tạm cho hộ người có công, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, đề nghị các địa phương trong khả năng có thể tạm ứng nguồn vốn địa phương để chi trả và Trung ương sẽ sớm chuyển phần kinh phí hỗ trợ theo quy định.

Đối với các địa phương đã công bố hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành, cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để không bỏ sót hộ nào chưa được hỗ trợ. Đồng thời, phải kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện chính sách, tránh tình trạng trục lợi, ỷ lại hoặc lợi dụng chính sách để tiếp tục quay lại tình trạng thiếu nhà ở.

Ngoài ra, cần chủ động nắm bắt, tháo gỡ kịp thời các khó khăn phát sinh trong quá trình triển khai ở mỗi địa phương. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để cả cộng đồng và mọi tầng lớp nhân dân thấm hơn chủ trương này, tiếp tục chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Kịp thời tuyên truyền những gương điển hình tiên tiến, cách làm hay, sáng tạo để lan tỏa tinh thần cuộc vận động này, nâng lên tầm cao hơn nữa chủ trương cũng như định hướng của Đảng, Chính phủ với chính sách rất nhân văn và ý nghĩa này.

Chiến dịch 450 ngày đêm cao điểm có sự chung tay và đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp và toàn xã hội để cùng giải quyết vấn đề nhà ở, xóa nhà tạm, dột nát trên toàn quốc. Cho đến nay với nỗ lực không ngừng nghỉ, chúng ta bắt đầu về đích, đích cuối cùng chính là toàn bộ đồng bào khó khăn sẽ có một mái ấm cho riêng mình.

Từ trái tim đến trái tim; nghĩa tình đồng bào; lá lành đùm lá rách… những mỹ từ này có thể không đủ nói lên hết tất cả ý nghĩa của chương trình. Chỉ biết rằng, đồng bào sẽ là người thụ hưởng thành quả tốt đẹp này, để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau…

Xin cảm ơn các vị khách mời đã tham gia tọa đàm. Xin hẹn gặp lại.