Ngày 3-6, tại phiên họp 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến việc tiếp thu, giải trình dự thảo luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND).
Dự án luật dự kiến tổ chức hệ thống TAND thành 3 cấp, gồm: TAND tối cao, TAND cấp tỉnh và TAND khu vực; bỏ hệ thống tòa án cấp huyện và thành lập các tòa án khu vực. Dự thảo luật cũng thiết kế tòa phúc thẩm trực thuộc TAND tối cao và các tòa chuyên biệt.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Phạm Thắng
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND lần này để phục vụ cho việc tinh gọn bộ máy, nên cần chú ý làm rõ các quy định về thẩm quyền của TAND khu vực.
Đặc biệt, cần quy định rõ về các điều khoản chuyển tiếp, bảo đảm quá trình chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn về hồ sơ diễn ra thông suốt, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị chú trọng xử lý tài sản, cơ sở vật chất hiện có; quan tâm đầu tư cơ sở trang thiết bị hiện đại cho giai đoạn sau sắp xếp; thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ thẩm phán ở địa phương.
Để thực hiện Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, vừa qua, Quốc hội đã cụ thể hóa bằng hai nghị quyết.
Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trong các hoạt động như tòa án, kiểm sát, cần có cơ chế để xét xử nghiêm minh, thấu tình đạt lý, qua đó tạo thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Dẫn bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về "Thực hành tiết kiệm" và từ thực tiễn thời gian qua, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu trong quá trình sắp xếp tổ chức tới đây, không chỉ riêng với tòa án mà các cơ quan khác cũng phải có kế hoạch chủ động sử dụng ngay cơ sở hiện có để tránh lãng phí, hoặc xảy ra tình trạng "chỗ mới thiếu, mà chỗ cũ không sử dụng hết".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị TAND tối cao phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; tránh xảy ra chồng chéo hoặc khoảng trống pháp lý, qua đó tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của hệ thống tòa án…
Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí. Ảnh: Phạm Thắng
Tại phiên họp, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí đã giải trình, làm rõ về những nội dung tại dự thảo luật được UBTVQH và các đại biểu quan tâm. Theo ông Lê Minh Trí, việc sửa luật lần này phải đảm bảo các yêu cầu, trong đó xây dựng mô hình tòa án 3 cấp, bỏ trung gian, tăng cường phân cấp, phân quyền.
Ông Lê Minh Trí nêu rõ trong đợt này ngành tòa án có biến động rất mạnh. Trước hết là thành lập các tòa án khu vực. Nếu như trước đây có 693 tòa án cấp huyện, thì hiện tổ chức lại chỉ còn 355 tòa án khu vực.
Trong khi đó, nhiệm vụ, chức năng, tính chất công việc được giao cho tòa khu vực rất lớn, vì toàn bộ chức năng nhiệm vụ về dân sự, hành chính. Do đó, ông Lê Minh Trí cũng nhấn mạnh trách nhiệm TAND tối cao sắp tới là tăng cường nguồn lực và nhân lực đảm bảo cho tòa án khu vực thực hiện chức năng, nhiệm vụ mới.
